Nuốt dị vật là một tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, với bản tính tò mò, khám phá thế
giới xung quanh trẻ hay cho
mọi thứ vào miệng. Trong nhiều trường hợp, các dị vật sẽ được đưa ra khỏi cơ thể
theo đường đại tiện. Nhưng một số trường hợp các dị vật này nằm lại trong đường
tiêu hóa và gây ra những biến chứng nặng nề như thủng ruột, tắc ruột hoặc có thể
nằm ở thanh quản gây ra tắc đường thở cấp tính, thậm chí có thể gây tử vong nếu
không được cấp cứu đúng cách, kịp thời.
Thời gian gần đây Bệnh
viện Trẻ
em Hải Phòng đã tiếp nhận nhiều trường
hợp bệnh nhi nhập viện do nuốt phải dị vật như dây chuyền, nhẫn kim loại, đồng xu, hòn bi, mảnh sắc nhọn...
Gần đây nhất, vào ngày
01/10/2023, trong lúc đang chơi ở nhà, cháu N.P.Q (35 tháng tuổi) đã
nuốt một miếng đồ chơi bằng nhựa,
sau nuốt cháu xuất
hiện tím tái, gia đình đã
đưa
cháu đến khám tại bệnh viện tư nhân. Tại
bệnh viện này, cháu
Q đã được siêu âm và chụp xquang kiểm tra nhưng
không thấy dị vật, bác sĩ đã
giải thích và hướng dẫn người nhà sang Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng.
Tại Bệnh
viện Trẻ em Hải Phòng, cháu N.P.Q đã nhanh chóng được
các bác sĩ tại khoa Tiêu hóa thăm khám lâm sàng, thực hiện các biện pháp thăm
dò chức năng và chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ thấy có một dị vật nằm ở trong dạ
dày của bé. Bác sĩ đã
tư vấn gia đình: trường hợp của bé, dị vật không sắc nhọn, còn nằm ở dạ dày nên
có thể nội soi dạ dày gây mê để lấy dị vật, tránh các tai biến có thể xảy ra. Gia đình
bệnh nhi đồng ý, ngay lập tức kíp nội soi tiêu hóa cấp cứu tiến
hành nội soi gắp dị vật cho cháu Q. Dị
vật đã được gắp qua nội soi
an toàn
là một mảnh nhựa hình tròn kích thước đường
kính gần 2cm.
Các
trường hợp mắc dị vật ở trẻ em có xu hướng ngày càng tăng, các bác sỹ chuyên
khoa tiêu hóa cung cấp thêm các thông
tin
về dị vật đường tiêu hóa để cảnh báo cho người nhà của trẻ.
1.
Dấu hiệu mắc dị vật đường tiêu hóa
Các dấu hiệu khi mắc dị vật đường
tiêu hóa liên quan đến tính chất dị vật và vị trí mắc, thời gian mắc dị vật.
- Tại thực quản: bệnh nhân thường có các triệu
chứng như nuốt vướng, nuốt nghẹn, đau khi nuốt, đau sau xương ức; ở trẻ em có
thể quấy khóc hoặc buồn nôn và nôn; có thể khạc ra máu nếu các dị vật gây biến
chứng ở thực quản như viêm, áp-xe,...
- Tại dạ dày: bệnh nhân có dấu hiệu đau vùng
thượng vị, buồn nôn-nôn, đầy bụng, chậm tiêu.
2.
Các biến chứng có thể gặp:
Nếu mắc phải dị vật sắc nhọn
trong thời gian dài có thể gây tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa, gây ra xuất
huyết tiêu hóa. Dị vật có thể đâm thủng ống tiêu hóa gây áp xe trong thành ống
tiêu hóa, abces trung thất, abcess dưới hoành, abces trong ổ bụng, thủng ruột
hoặc viêm phúc mạc,... Nguy hiểm nhất là dị vật ở thực quản có thể đâm vào động
mạch chủ gây tử vong tức thì.
Một số trường hợp, bệnh nhân
có thể bị ngộ độc do các thành phần là các chất độc có trong dị vật như nuốt
Pin
3.
Điều trị dị vật :
Hiện nay người ta có thể sử dụng
máy nội soi dạ dày ống mềm để chẩn đoán, xác định vị trí của dị vật, can thiệp
điều trị và lấy dị vật qua nội soi.
Đối với các trường hợp không lấy
được dị vật vì to quá, hoặc có thể gây nguy hiểm trong quá trình thao tác hoặc
dị vật đã gây biến chứng thì cần phải phẫu thuật.
Khi phát hiện dị vật, điều
quan trọng cần phải đến ngay các bệnh viện, cơ sở y tế, đặc biệt là các trung
tâm can thiệp qua nội soi để nhanh chóng chẩn đoán và xử trí kịp thời. Tuyệt đối
không nên chữa bằng thuốc nam hoặc bằng mẹo..., vì không khỏi mà để muộn có thể
nguy hiểm đến tính mạng
Trường hợp em bé trên rất may
mắn, dị vật bé nuốt vào được phát hiện sớm và chưa gây ra các biến chứng nguy
hiểm như loét, thủng thực quản, áp xe trung thất…, nên có thể nội soi lấy bỏ dị
vật một cách dễ dàng mà không cần phải phẫu thuật.
4.
Cách phòng bệnh:
Bác sỹ có một số lưu ý đối với
các phụ huynh:
- Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ phải
chuẩn bị kỹ thức ăn cho trẻ, lấy hết xương cá, xương lợn ra khỏi món ăn. Tập
cho trẻ lớn thói quen ăn chậm, nhai kỹ.
- Không cho trẻ ngậm bất kỳ vật
nhỏ gì ở miệng vì trẻ dễ nuốt vào. Không nên đùa, gây cười khi trẻ đang ăn uống,
vì dễ khiến trẻ bị sặc.
- Không nên cho trẻ ăn các loại
hạt hoặc những loại quả chưa lấy hạt, vì hạt dễ rớt vào đường thở hoặc thực quản,
có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời,…
Một lần nữa, các bác sĩ Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng xin khuyến
cáo: Khi con bạn nuốt dị vật hoặc nghi ngờ
trẻ đã nuốt dị vật, cha mẹ hoặc người giám hộ nên nhanh chóng đưa trẻ đến khám tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng. Với đội ngũ nhân viên y tế có nhiều
kinh nghiệm, đặc biệt trong lĩnh vực nội
soi tiêu hóa, cùng trang thiết bị hiện đại của bệnh viện sẽ xử lí nhanh chóng, chính xác, chuyên nghiệp, tận
tình đảm bảo sự an toàn cho bệnh nhi và mang lại sự yên tâm cho gia
đình bệnh nhi.
Hình ảnh một số dị vật được các bác sĩ
nội soi Tiêu hóa - Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng can thiệp cấp cứu