Xã hội càng phát triển, y tế tiến bộ việc tiếp cận và xử lý các mặt bệnh
dễ dàng hơn trước tuy nhiên vì một số những nguyên nhân chủ quan và khách quan
mà một số mặt bệnh càng ngày càng gia tăng trong đó có Bại não. Tại
Việt Nam, báo cáo về tỷ lệ bại não trong tổng số trẻ tàn tật tại các trung tâm
phục hồi chức năng rất cao và dao động từ 25% đến 70%. Tại khoa YHCT_PHCN bệnh
viện Trẻ em Hải Phòng con số này là 60% đến 70%. Điều đó đòi hỏi sự quyết tâm
vào cuộc của bộ máy y tế triển khai về con người, kỹ thuật y tế, phục hồi chức
năng dựa vào cộng đồng và trên hết là nỗ lực của gia đình trẻ.
- Bại não là gì:
Là các rối loạn vận động
do tổn thương não Không tiến triển: Xảy ra vào giai đoạn trước khi sinh, trong
khi sinh, sau khi sinh đến 5 tuổi. Biểu hiện bằng các bất thường về vận động và
tư thế thân mình.
- Nguyên nhân: Nguyên nhân dẫn tới bại não trước sinh chiếm tỷ lệ 75%, trong đó khi sinh là 6%-8% và sau sinh chiếm 10-18%. Tuy nhiên khoảng 80% không rõ nguyên nhân.
Yếu tố nguy cơ trước sinh:
Nhiễm trùng và các bệnh
lý khác trong thời kỳ mang thai
Thiếu oxy não bào thai
Các bất thường bẩm sinh
khác
Yếu tố nguy cơ trong
sinh
Đẻ non (dưới
37 tuần)
Cân nặng khi sinh thấp (dưới
2.500g)
Ngạt hoặc thiếu oxy não
khi sinh: Trẻ
đẻ ra không khóc ngay, tím tái hoặc trắng bệch phải cấp cứu.
Can thiệp sản khoa: Dùng
kẹp thai, hút thai, đẻ chỉ huy.
Yếu tố nguy cơ sau sinh
Vàng da nhân.
Chảy máu não - màng não
sơ sinh.
Nhiễm khuẩn thần kinh: Viêm
não, viêm màng não.
Thiếu oxy não
do suy hô hấp nặng: Suy hô hấp nặng phải thở ôxy, thở máy.
Chấn thương sọ não: Do
ngã, tai nạn, đánh đập.
Các nguyên nhân khác
gây tổn thương não: Co giật do sốt cao đơn thuần, ỉa chảy mất
nước nặng...
Đa số trẻ chậm phát triển
đến khám chuyên khoa thường rất muộn điều này ảnh hưởng rất lớn tới kết quả điều
trị. Trẻ càng tiếp cận với điều trị càng sớm thì khả năng phục hồi càng cao. Vậy
để phát hiện sớm trẻ chậm phát triển thì cha mẹ cần chú ý tới những triệu chứng
sau:
- Dấu hiệu chung cho tất cả các thể bại não
Chậm phát triển vận động
thô: Chậm lẫy, ngồi, bò, quỳ, đứng, đi.
Chậm phát triển vận động
tinh: Khiếm khuyết về sử dụng bàn tay trong cầm nắm và thực hiện các hoạt động
sinh hoạt hàng ngày.
Chậm phát triển kỹ năng
giao tiếp sớm (trong 12 tháng đầu):
Kỹ năng tập trung: Không
quay đầu đáp ứng với âm thanh, đồ chơi có màu sắc, nhìn vào mặt mẹ-người thân.
Kỹ năng bắt chước-lần
lượt: Hóng chuyện, biểu lộ tình cảm, không quay đầu theo tiếng động.
Kỹ năng chơi: Với cầm đồ
vật, phối hợp tay-mắt, thích thú với trò chơi có tính xã hội.
Kỹ năng giao tiếp cử chỉ:
Thể hiện nét mặt, dùng mắt để thể hiện vui thích...
Kỹ năng: Chậm phát triển
kỹ năng ngôn ngữ, kỹ năng hiểu ngôn ngữ, phát âm, dùng ngôn ngữ để giao tiếp...
Chậm phát triển trí tuệ:
Một số trẻ bại não nhẹ và vừa có khả năng đi học và tiếp thu bình thường. Trẻ bại
não có khó khăn về nói, chậm tiếp thu thì học hành rất khó khăn và thường không
được đến trường.
Rối loạn điều hòa cảm
giác: Trẻ bại não không bị rối loạn cảm giác nông như nóng, lạnh, đau. Một số trẻ
có thể bị rối loạn điều hoà cảm giác như khi ta sờ nhẹ vào má, chạm tóc búp
bê... vào người trẻ khiến trẻ phản ứng dữ dội (giật thột người, co cứng toàn
thân, khóc thét...)
Liệt các dây thần kinh
sọ não: Lác mắt, sụp mí, mù, điếc, méo miệng...
Các dấu hiệu khác: Trẻ
bại não có thể bị cong vẹo cột sống, động kinh.
- Bại não gồm 5 thể:
Thể co cứng
Thể múa vờn
Thể mất điều hợp
Thể giảm trương lực cơ
Thể phối hợp
Bại não biểu hiện với
nhiều thể, tổn thương đa dạng và đa chức năng. Vì vậy, bại não đòi hỏi sự phối
hợp của nhiều chuyên ngành cũng như tối đa các phương pháp điều trị để đạt được
hiệu quả cao nhất trong điều trị. Khoa Y học cổ truyển
– phục hồi chức năng Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng đã kết hợp chuyên khoa Y học
cổ truyền, phục hồi chức năng nhi giúp trẻ phục hồi tối đa khả năng cho phép.
- Nguyên tắc điều trị:
Theo
Y học cổ truyền: Bại não
hay còn được gọi là ngũ trì với những biểu hiện suy giảm khả năng vận động,
giao tiếp, trí tuệ,….do tổn thương kinh mạch, tạng phủ gây nên.
Nguyên tắc điều trị của y học cổ truyền: Khai khiếu, thanh nhiệt, tỉnh thần, bổ khí huyết, an
thần… Bằng các phương pháp điện châm, thủy
châm, cấy chỉ, châm cứu, thuốc y học cổ truyền, xao bóp bấm huyệt... nhằm:
Trẻ
được thực hiện kỹ thuật vật lý trị liệu
Khoa Y học cổ truyền bệnh viện Trẻ em Hải Phòng đã có
rất nhiều kinh nghiệm điều trị cho trẻ Bại não. Các chuyên gia và y bác sỹ tại
bệnh viện đã, đang và sẽ tiếp tục nghiên cứu mở rộng phác đồ điều trị nhằm mang
lại kết quả tốt nhất.
Thực tế đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ tại bệnh viện Trẻ
em Hải Phòng đã có những nghiên cứu và tổng kết để so sánh trước và sau điều trị.
Cho thấy có sự khác biệt rất có ý nghĩa thống kê về sự cải thiện các chức năng vận
động và ngôn ngữ cho trẻ. Ngoài ra, gia đình cũng đóng vai trò quan trọng kết hợp
điều trị cho trẻ. Khi phát hiện sớm những triệu chứng bất thường của con, cha mẹ
nên đưa trẻ đến khám tại bệnh viện.
Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng với đa chuyên gia, chuyên
ngành khác nhau sẽ giúp phát hiện sớm, sàng lọc, sau đó là can thiệp sớm, tích
cực và toàn diện nhất giúp cho quá trình điều trị mang lại kết quả rất khả
quan.
Khoa Y học Cổ truyền