Chấn thương lách là tổn thương
hay gặp nhất trong chấn thương bụng kín. Trước đây khi các phương pháp chẩn
đoán hình ảnh và hồi sức tích cực chưa phát triển, tỉ lệ phải phẫu thuật cắt
lách cấp cứu là 100% một khi chẩn đoán xác định chấn thương lách gây chảy máu
trong ổ bụng, bao gồm cả những thể chấn thương lách mức độ nhẹ. Điều đó đồng
nghĩa với việc bệnh nhân phải chịu một cuộc phẫu thuật với vết sẹo dài sau mổ,
sang chấn do phẫu thuật và phải chăm sóc hậu phẫu vất vả, ảnh hưởng nhiều đến sức
khỏe và tốn kém.
Hiện nay với sự tiến bộ vượt bậc
của chẩn đoán hình ảnh và những quan điểm điều trị mới, những trường hợp chấn
thương lách cho dù gây chảy máu trong ổ bụng mà điều trị bảo tồn (nghĩa là
không phẫu thuật) thành công thì bệnh nhân sẽ không phải trải qua một cuộc mổ vất
vả và tốn kém nữa, và kết quả điều trị cũng đem lại hiệu quả thẩm mĩ khi bệnh
nhân không phải mang sẹo mổ dài đến suốt đời.
Trường hợp chấn thương vỡ lách
độ IV được Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng điều trị bảo tồn thành công là một bệnh
nhân nam, 14 tuổi, bị chấn thương bụng do tai nạn giao thông, nhập viện tại
Khoa Hồi sức cấp cứu và chống độc. Khám lúc vào viện, bệnh nhân tỉnh, da niêm mạc
nhợt, xây xát nhiều vị trí như mặt, hai chân, đặc biệt là sưng nề bầm tím vùng
hạ sườn trái, nắn đau có phản ứng thành bụng. Bệnh nhân được chỉ định làm xét
nghiệm máu, chụp CT ổ bụng, CT sọ não. Kết quả cho thấy CT ổ bụng có hình ảnh vỡ
lách độ IV, lách bị vỡ thành nhiều mảnh kèm theo có máu tụ quanh lách và nhiều
máu ở túi cùng Douglas (Hình 1).
Hình 1: Phim chụp CT ổ bụng có
hình ảnh vỡ lách độ IV, mũi tên chỉ vị trí vỡ lách.
Sau khi được điều trị tích cực,
huyết động bệnh nhân ổn định, huyết áp không bị tụt, xét nghiệm máu cho thấy
các chỉ số nằm trong giới hạn, nên bệnh nhân được chỉ định điều trị bảo tồn. Bệnh
nhân được truyền dịch, tiêm kháng sinh, cầm máu, giảm đau, nằm bất động tại giường
và theo dõi sát toàn trạng, tình trạng bụng.
Sau 5 ngày điều trị tích cực
và theo dõi sát tại Khoa Hồi sức cấp cứu và chống độc, toàn trạng bệnh nhân vẫn
ổn định, bệnh nhân không nôn không sốt, đỡ đau bụng, ăn được cháo, sữa và được
chuyển về Khoa Ngoại Tổng hợp tiếp tục điều trị. Tại Khoa Ngoại Tổng hợp, bệnh
nhân tiếp tục được điều trị bảo tồn trong 9 ngày. Sau tổng cộng 14 ngày từ khi
vào viện, tình trạng bệnh nhân đã cải thiện rõ rệt, bệnh nhân hết đau bụng, ăn
được cơm, không nôn, không sốt. Kết quả CT ổ bụng lần 2 cho thấy tổn thương
lách đã phục hồi tốt, khối máu tụ giảm kích thước và các mảnh lách vỡ đang liền
lại (Hình 2).
Hình 2: Phim chụp CT ổ bụng
sau điều trị 14 ngày, mũi tên chỉ vị trí vỡ lách, các mảnh vỡ đang liền, khối
máu tụ co nhỏ lại.
Xét nghiệm máu của bệnh nhân
sau 14 ngày điều trị: các chỉ số nằm trong giới hạn bình thường. Bệnh nhân được
xuất viện sau 17 ngày điều trị tính từ khi vào viện và hẹn tái khám sau ra viện
1 tháng.
Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng là
một sơ sở y tế hiện đại của Thành phố Hải Phòng, với trang thiết bị hiện đại và
đội ngũ bác sĩ Hồi sức cấp cứu và Ngoại khoa có trình độ cao, có thể điều trị
hiệu quả các trường hợp chấn thương tạng bằng cả phương pháp bảo tồn và phẫu
thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi.