Hướng dẫn xử lý tao bón ở trẻ em

1. Chẩn đoán táo bón

• Tần suất đi ngoài giảm là dấu hiệu bé bị táo bón

  Đi ngoài ít hơn 2 lần/ngày đối với trẻ sơ sinh

  Đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần đối với trẻ đang bú sữa mẹ hoặc sữa công thức

  Đi ngoài ít hơn 2 lần/tuần đối với các bé đã lớn

  Trường hợp số lần đi ngoài của bé giảm nhưng phân vẫn mềm đẹp thì bé vẫn không phải là bị táo bón, ngược lại cũng có một số trường hợp bé đi ngoài hàng ngày nhưng lượng phân ra ít và khó khăn vẫn có thể là bị táo bón.

• Hình thái phân

  

• Biểu hiện khác: Thời gian đi ngoài lâu. Bé đau đớn, khóc thét khi đi ngoài, rặn đỏ mặt, toán mồ hôi. Bé rất căng thẳng và sợ khi phải đi ngoài. Nứt kẽ hoặc bị rách hậu môn gây chảy máu. Phân của trẻ táo bón thường có mùi rất khó chịu. Trẻ bị táo bón thường có cảm giác không thoải mái, trong người hay bứt rứt khó chịu, đứng ngồi không yên, chơi không ngoan và rất hay cáu gắt vô lý.

• Nguyên nhân thực thể: Cường giáp, bệnh thần kinh cơ ổ bụng, ở ruột...bệnh bệnh phì đại tràng bẩm sinh, bại não, chậm phát triển tâm thần, vấn đề về cột sống.
• Nguyên nhân chức năng:

• Việc trẻ nhịn không chịu đi ngoài
• Trẻ sơ sinh thường bị táo bón nếu được cho ăn thức ăn đặc một cách đột ngột, đặc biệt là ở những trẻ sơ sinh lần đầu tiên ăn thức ăn đặc. Táo bón cũng có thể xảy ra khi bé cai sữa mẹ. Nguyên do là việc cai sữa đôi khi khiến bé bị mất nguồn cung cấp nước.
• Trẻ bị thiếu nước và mất nước, sốt.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ .

• Hậu quả táo bón lâu dài là rất nặng nề. Trẻ sẽ biếng ăn, lâu dần có thể suy dinh dưỡng. Lớn đi nhà trẻ có thể ị đùn, thay đổi tính cách.... thậm trí bệnh đến tuổi trưởng thành và tăng nguy cơ bị ung thư đại trực tràng. Táo bón càng lâu càng khó điều trị.

2. Điều trị

1. Trong lần đầu tiên khám bác sĩ  thường kê cho con bạn thuốc thụt hậu môn (như microlax) hoặc nhuận tràng liều cao để giải quyết phân còn ứ đọng trong trực tràng 2-3 ngày và kết hợp thuốc làm mềm phân uống kéo dài.

2. Thuốc làm mềm phân uống kéo dài (có thể nhiều tháng, hàng năm liên tục, ngày nào cũng uống).

• Mục đích làm phân trẻ mềm, không còn đau khi ị, lâu dần làm trẻ không còn cảm giác sợ đi ngoài nữa để hình thành thói quen mới.
• Việc sử dụng thuốc và tuân thủ điều trị phải theo khuyến cáo của các bác sỹ chuyên khoa nhi.

3. Tập đi ị hàng ngày

Cho trẻ ngồi bô hằng ngày vào giờ cố định ( nên cho vào buổi tối, sau ăn tối) Vì đây là khoảng thời gian thư thả 2 mẹ con. Trẻ không buồn ị cũng phải ngồi đúng giờ, ngày nào cũng vậy, mỗi lần 5-10 phút, để hình thành phản xạ đi ngoài đúng giờ.

4. Điều chỉnh chế độ ăn

Tập cho trẻ ăn đủ rau củ quả, kiên trì từng bữa, cho trẻ ăn rau trước ăn cơm, ít một tăng dần, (giải thích con ăn rau sẽ dễ đi ị, không bị đau đít nhé, không bị thụt đít). Cho uống đủ nước (nước tiểu vàng sẫm là con đang thiếu nước).

Khoa Tự nguyện A